Mide bulantısı nedenleri; hamilelik ve menstrüasyon (adet kanaması) gibi biyolojik süreçlerden zararlı gıdalar ve kötü kokular gibi çevresel faktörlere kadar geniş bir yelpazeye sahiptir. Ara sıra gerçekleşen, hafif şiddette olan ve kısa süren, farklı bir semptomun eşlik etmediği bulantılar genellikle basit nedenlerden kaynaklıdır.
Fakat sık sık bulantı yaşıyorsanız, bununla birlikte karın ağrısı ve ishal gibi şikâyetler görülüyorsa, bulantılarınız şiddetliyse altında ciddi bir sağlık problemi olabilir.
Bulantılarınıza hangi faktörün yol açtığını öğrenmek için bir dâhiliye uzmanına görünmelisiniz. Doktor sizden çeşitli tetkikler isteyecek ve gerekiyorsa farklı bir bölüme yönlendirecektir.
Mide Bulantısı Neden Olur?
Bu sorunun cevabı kişilerin beslenme alışkanlıklarına, yaşam tarzına, fiziksel özelliklerine göre değişir. Örneğin bebeklerde mide bulantısı nedenleri; yanlış mama kullanımı, mama değişikliği gibi şeyler olabilir.
Çocuklarda mide bulantısı nedenleri ise bağışıklık sistemi zayıflığından tutun, dışarıda yediği aburcubur veya fast food ürünlere dek çeşitlilik gösterir.
İşte, mide bulantısına yol açan şeyler listesi:
Biyolojik Faktörlerle ilgili Mide Bulantısının Nedenleri
Adet döngüsü (Regl döneminde yaşanan hormonal değişiklikler mide bulantılarını tetikler.)
Premenstrual sendrom, endometriozis veya dismenore yani ağrılı âdet görme (Bu tür rahatsızlıklara bağlı mide bulantılarına ateş ve ağrı gibi belirtiler de eşlik eder.)
Hamilelik (Gebeliğin ilk trimester yani birinci üç aylık döneminde beta-HCG hormonu, bulantı hissini uyarıcı etki gösterir. Hamileliklerin %50 – 90’ında mide bulantısına rastlanırken, %25 – 55’inde buna kusma şikâyetinin de eşlik ettiği belirlenmiştir.)
Kalp krizi
Karaciğer yetmezliği
Beyin tümörleri
Migren
Sindirim kanalının tıkanması
Apandisit
Beyin dokusunda iltihaplanma (Ensefalit)
Vertigo (Baş dönmesi)
Sindirim sistemi sorunları (Mide, safra kesesi, ince veya kalın bağırsak gibi organlarda meydana gelen problemler dengeyi bozarak midenin bulanmasına yol açabilir.)
Enfeksiyon hastalıkları (Bunlar çoğunlukla virüsler, parazitler veya bakteriler nedeniyle gelişir.)
Kanser çeşitleri (Kanser hücreleri tarafından üretilen maddeler, bunların yol açtığı anatomik bozukluklar ve iltihâbî reaksiyonlar mide bulantısı yapabilir.)
Bulimia (Tekrarlayan yeme ve kusmayla seyreden psikiyatrik bir bozukluk)
Yiyecek ve İçeceklere Bağlı Mide Bulantısı Nedenleri
Yetersiz beslenme (Vitamin ve mineral eksiklikleri bağışıklık sistemini zayıf düşürür. Bu da vücudun her şeyden kolayca etkilenme ihtimâlini artırır. Normal kokular veya her zaman tüketilen besinler dahi mide bulantısına sebebiyet verebilir.)
Gıda zehirlenmesi (Bu durum genelde çürümüş, bozulmuş, tarihi geçmiş ürünlere bağlıdır.)
Aşırı yemek (Midenin tıka basa doldurulması hazımsızlığa sebep olur ve bu da bulantıyla sonuçlanır.)
İyi pişmemiş veya çiğ ürünleri tüketmek (Bunlar bakteri oluşumuna son derece müsaittir. Dolayısıyla mide bulantısı yapma riski yüksektir.)
Farklı gıdaların aynı anda tüketilmesi (Domates ile çikolata yemek gibi)
Aşırı alkol alımı da yine mide bulantısına neden olan şeyler içinde başlıca faktörlerden biridir. Alkol yıkım ürünlerinin kanda birikmesi, hem sinir hem de sindirim sistemini olumsuz etkiler. Bunun sonucunda baş ağrısı, mide bulantısı gibi belirtilerle karşılaşılır.
Diğer Mide Bulantısı Sebepleri
İlaçlar (Gereksiz antibiyotik kullanımı, yanlış veya tarihi geçmiş ilaç kullanmak, ilacı bildirilen dozdan farklı bir miktarda almak bulantı meydana getirebilir. Ayrıca tok karna içilmesi gereken ilacı aç karna içmek veya tam tersini yapmak mide bulantılarına davetiye çıkarır. Öte yandan bazı ilaçlar yan etki olarak bulantı şikâyetine sebebiyet verebilir. Aynı anda kullanılan ilaçlar birbiriyle etkileşime girerek bulantı oluşturabilir.)
Deniz veya taşıt tutması (Hareket sırasında meydana gelen sinyallerin beyinde farklı yorumlanmasından kaynaklanır. Hassas bünyelerde sıkça gözlemlenir.)
Kimyasal maddelere maruz kalmak (Toksinler, zehirli gazlar vb.)
Aşırı korku, heyecan, stres (Bunlar, psikolojik mide bulantısı nedenleri arasındadır.)
Ağır kokular (Sigara, amonyak, çamaşır suyu, parfüm vs.)
Vücudun su kaybetmesi (Dehidrasyon) (Bu duruma ağız içinin ve dudakların kuruması, hızlı nefes alıp-verme, göz küresinde çöküklük gibi belirtiler de eşlik edebilir.)
Mide bulantısı neden olur? sorusunun cevabı kişiden kişiye göre değişmekle birlikte çeşitli fiziksel, ruhsal ve çevresel faktörü kapsar. Bulantı, bazen basit bir nedenden kaynaklanır; bazen de önemli bir sorunun belirtisi olarak ortaya çıkar. Mide bölgesinde rahatsızlık verici, huzursuz edici bir his olarak kendini gösterir. Bulantılar kimi zaman kusma ile sonuçlanır, kimi zaman da kusma olmadan yaşanır.
Mide Bulantısı Tipleri
Mide bulantısı çeşitli türlere ayrılır. Bunlar; kronik, akut, psikojenik, fizyolojik, periferik ve santral olarak sıralanabilir.
Kronik Mide Bulantısı: 1 haftadan uzun bir süredir devam eden mide bulantıları kronik olarak kabul edilir.
Akut Mide Bulantısı: 1 haftadan az süren bulantı tipidir.
Psikojenik (psikolojik) Mide Bulantısı: Stres, kaygı bozukluğu, korku, depresyon gibi durumlarda ortaya çıkan bulantı tipidir.
Fizyolojik Mide Bulantısı: Vücudun olumsuz bir duruma karşı refleks olarak gösterdiği bir tepkidir.
Periferik Mide Bulantısı: Sindirim sisteminde veya farklı organlarda meydana gelen sorunlardan kaynaklı mide bulantısıdır.
Santral Mide Bulantısı: Kötü bir yemek görmek, ani bir hareket ve benzeri faktörlerin tetiklemesiyle başlayan mide bulantısıdır.
Mide Bulantısı Nedenleri
Bulantı ve kusma başlı başına bir hastalık olarak kabul edilmez. Gelip geçici hafif mide bulantılarının, seyrek aralıklarla görülen kusma şikâyetlerinin altında çoğunlukla ciddi bir şey yoktur. Fakat bunlar sık sık tekrarlanıyorsa, şiddetli oluyorsa tedaviyi gerektiren bir rahatsızlık söz konusu demektir. Ayrıca bu durumun nedeni kişinin genel sağlık durumuna, yaşına ve hormon düzeylerine göre de farklılık gösterir. En yaygın mide bulantısı sebepleri aşağıda sıraladık:
Bebeklerde Mide Bulantısı Neden Olur?
Farklı bir mamaya geçiş yapmak: Bebeğinizi uzun süredir tükettiği bir mamadan uzaklaştırıp farklı bir mama verdiğinizde bulantı-kusma şikayeti yaşıyorsa yeni verdiğiniz mamanın içinde bebeğinize uygun olmayan içerikler olabilir. Eğer sadece tat ve koku sebebiyle kusma problemi yaşıyorsa belirli bir zaman sonra bu durum ortadan kalkacaktır. Farklı bir mamaya geçtiğinde yaşanılan bulantı-kusma ve ishal tarzı durumlarda bebeğinize bu mamayı vermeye devam etmemeniz tavsiye edilir.
Yanlış mama seçimi: Bebeğinize uygun olmayan mama türleri sindirim sistemini zorlayacak, dolayısı ile bulantının sebep olduğu huzursuzluklara yol açacaktır. Bu yüzden mama seçiminde bebeğinizin yaşı, ihtiyaçları önemli rol oynamaktadır.
Soğuk algınlığı: Tüm yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde de soğuk algınlığı gelişebilir, yetişkinlere göre bağışıklık sistemi çok zayıf olan bebeklerin bu gibi durumların oluşacağı ortamlarda bulunmaması gerekir.
Virüsler: Bağışıklık sisteminin oldukça zayıf olduğu minik dostlarımızda virüsler mide-bağırsak familyasını doğrudan etkilediği için virüs tabanlı bulantı-kusma şikayetleri oldukça sık görülebilir.
Ağlama krizi
Mide-bağırsak geçişinde darlık
Bazı gıdalara alerjisi olması
Beslenme sonrasında gazının çıkarılmaması
Şiddetli öksürük
Ek gıdaya geçiş döneminde olması (Yeni besinlere alışmaya çalışırken bulantı şikayetiyle karşılaşması normaldir.)
Bebeğin anne rahminde fazla amniyon sıvısı yutmuş olması: Bu durum bebeğin doğumundan hemen sonra fark edilebilir. Sağlık kurumlarında gözlemlenerek süreç çok rahat şekilde atlatılabilir.
Doğumsal metabolik hastalıklar
Reflü
Ağzına aldığı yabancı cisimler
Sindirim sisteminde tıkanıklık; bebeklerde mide bulantısı sebepleri olarak gösterilebilir.
Mide bulantısına kusma, ishal, halsizlik, cilt renginde solgunluk, yüksek ateş gibi semptomlar eşlik ediyorsa bebeğinizi hemen doktora götürmeniz gerektiğini hatırlatmak isteriz. Unutmayın, bebeklerimiz yetişkinlerdeki bağışıklık sistemine sahip değildir.
Çocuklarda Mide Bulantısı Neden Olur?
Çocukların bağışıklık sistemi bebeklere göre çok daha iyi olduğu için çocuklarımız bebekken etkilendikleri şeyden etkilenmez. Bunlardan ziyade onlar için daha yeni olan ya da yetişkinleri de etkileyebilen şeylerden etkilenirler. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
Süt alerjisi
Gıda zehirlenmesi
Viral enfeksiyonlar
Çok fazla yemek yeme
Yol tutması
Ülser
Mide zarında iltihap (Gastrit)
Yetersiz beslenme
Susuz kalma (Dehidrasyon)
Aşırı öksürük ile seyreden yüksek ateşli hastalıklar bunlardan bazılarıdır.
Eğer bulantı, yemek yedikten kısa bir süre sonra ortaya çıkıyorsa besin zehirlenmesinden veya sindirim sistemi problemlerinden şüphelenilir. Bununla beraber, salmonella gibi bakterilerin yol açacağı semptomlar daha uzun süre sonra gerçekleşebilir. Bu yüzden çocuklarınızda 1 günden fazla süren, gün içinde sürekli tekrarlayan mide bulantısı ve kusma şikayetlerinde bir uzmana çıkarmanız faydalı olacaktır.
Hamilelikte Mide Bulantısı Neden Olur?
Bunun temel sebebi, hormon düzeylerinde meydana gelen değişikliklerdir. Artış gösteren gebelik hormonu bulantıya yol açabilir. Öte yandan hamilelikte yetersiz beslenme, stres, yoğun kokulara maruz kalma gibi durumlar mide bulantılarını artırabilir. Hamilelik-Gebelikte mide bulantısı hakkında çok daha detaylı bilgi almak isterseniz şu makalemizi okuyabilirsiniz: Hamilelikte Mide Bulantısı
Sabahları Mide Bulantısı Neden Kaynaklanır?
Mideyi üşütmüş olmak
Akşam alkol almış olmak veya yemeği fazla kaçırmak
Yetişkinlerde Mide Bulantısı Nedenleri Detaylı Liste
Bebeklerde ve çocuklarda mide bulantısına yol açan çeşitli faktörler diğer yaş grupları için de geçerlidir. Onların yanı sıra yetişkinlerde görülen farklı problemler midenizin bulanmasına sebebiyet verebilir. Bunları maddeler halinde şöyle ifade edebiliriz:
Yağlı ve baharatlı yiyecekler tüketmek: Mideniz sürekli olarak her yiyeceği sindirebilecek durumda olmayabilir, bu anlarda tükettiğiniz ağır besinleri sindirmekte zorluk çekeceği için bu durumdan kurtulmak için kendisini boşaltma ihtiyacı duyacaktır. Bu anda mide beyne gönderdiği sinyaller ile midenizin bulanmasına sebep olacak ve genellikle de kusma refleksi geliştirecektir. Yağlı ve baharatlı yemeklerden kaynaklı oluşan bulantı şikayeti genellikle kusma sonrası son bulmaktadır.
Sıvı kaybı: Özellikle spor aktivitesi sırasında ter ile kaybedilen sıvı yerine konulmadığında karşılaşılan durumdur. Vücut gereğinden fazla sıvı kaybı sonrasında tansiyonu düşürür ve bu da dolaylı yoldan mide şikayetlerine sebep olabilir.
Kanda kalsiyum oranının yükselmesi: Vücutta kalsiyum seviyesi yükseldiği takdirde savunma mekanizması devreye girer ve daha fazla kalsiyum tüketmemek adına ve vücudun dengesi bozulduğuna dair sinyal vermek için mide bulantısı şikayetleri meydana getirir.
Bağırsakta veya midede oluşan enfeksiyonlar: Bağırsaklarda bulunan yararlı bakteri sayılarında azalma ya da herhangi bir sebepten oluşan yaralardan dolayı bağırsaklarınız düzgün çalışamaz. Sindirim sisteminde bu tür bir işleyiş bozukluğu ise genellikle mide bulantısı şikayetine ve ishale sebep olur.
Aşırı alkol kullanımı: Aşırı alkol alımı ilk etapta mide familyasını bozsa da ardından bağırsaklar familyasını da etkilemektedir. Mide ve bağırsağın iç dengesini bozmasına rağmen aşırı alkol alımı sonrası midenizin bulanmasının temel sebebi beyinde oluşturduğu sarhoşluktur. Beynin denge mekanizması dahil tüm fonksiyonlarının çalışmasını sekteye uğratan alkol alımı nedeniyle mide bulantısı ve kusma şikayetleri yaşamak son derece doğaldır. Dur noktanız geldiğinde alkol alımını sonlandırmanız bu gibi şikayetlerin önüne geçecektir.
Yoğun parfüm kokusu veya çeşitli kötü kokular
Psikolojik rahatsızlıklar
Deniz veya araba tutması
Baş dönmesi (Vertigo): Kulak içindeki dengemizi sağlayan kristallerin anormal aktiviteleri nedeniyle meydana gelen vertigoda karşılaşacağınız ilk semptom denge kaybı ve baş dönmesine bağlı olan mide bulantısı şikayetidir.
Ülser, reflü, gastrit ve benzeri mide sorunları
Şeker veya tansiyon düşmesi
İlaç kullanımı: Daha önceden kullandığınız veya kullanmadığınız bir ilacı içtiğinizde mide bulantısı şikayeti yaşayabilirsiniz. Bunun temel sebebi genellikle tok karna alınması gereken ilacı aç karna almak kaynaklı olsa da bazen de alerjik tabanlı olabilir. İlaç içtikten sonra ayaklarda uyuşma, baş dönmesi, kusma, mide bulantısı gibi şikayetler yaşıyorsanız acil tıbbi tedaviye ihtiyacınız var demektir. Özellikle hamilelik döneminde kullanılan ilaçların mide şikayetlerini ortaya çıkarması çok daha muhtemeldir. Bu yüzden bu dönemde kullandığınız ilaçları minimumda tutmanız ve doktor tavsiyesi olmayan ilaçları kullanmamanız çok önemlidir.
Kafaya şiddetli bir darbe almak, kafa travması
Beyin tümörleri: Beyinde oluşan iyi veya kötü huylu tümörlerin beyninize uyguladığı basınç nedeniyle mide bulantısı şikayetleri yaşamanız oldukça olağandır.
Bazı kanser türleri
Çölyak hastalığı: Çölyak hastaları bazı yiyeceklerden uzak durmalıdır, bu yiyecekleri tükettikleri taktirde ilk karşılaştıkları semptom mide bulantısı olmaktadır.
Bağırsak tıkanıklığı
Apandisit
Radyasyon terapisi
Kalp krizi
Safra kesesi taşları
Böbrek taşları
Menenjit: Beyin ve omurilik etrafındaki zarlarda oluşan iltihaplanmaya menenjit denir. Farklı sebeplerden dolayı ortaya çıkan menenjitte ateş, bilinç değişiklikleri, mide bulantısı, fışkırır tarzda kusma meydana gelebilir.
Bulimia Nevroza
İleri evre böbrek yetmezliği
İç kulak rahatsızlıkları: Meniere gibi iç kulağı etkileyen, işitme ve denge kayıplarına yol açan hastalıklarda bulantı-kusma şikayetlerine sebep olabilmektedir.
Genel anestezi
Cerrahi operasyon geçirmek
Hazımsızlık: Mide bulantısına en çok neden olan durum aşırı yemek tüketimine bağlı yaşanan hazımsızlıktır. Mideniz tükettiğiniz besinleri sindiremediğinde (genellikle çok ve hızlı yemekten kaynaklanır) daha yavaş çalışmaya başlar, yavaş çalışmasına rağmen yine de sindiremiyorsa yediklerinizin bir kısmını ya da tamamını dışarı atma isteği meydana gelir.
Şiddetli ağrı: Özellikle sindirim sistemi organlarınızda oluşan ağrılar genellikle midenize yansımaktadır. Buna yansıyan ağrı denmekle birlikte bu ağrılar genellikle mide bulantısı şikayetlerine sebep olmaktadır.
Kimyasal maddelere maruz kalmak: Vücudunuzun alışık olmadığı, vücudunuza zararlı olan bir kimyasal maddeye maruz kaldığınız takdirde vücudunuz vereceği ilk tepki mide bulantısı oluşturarak kusmanızı sağlamak olacaktır. Bu vücudunuzun bir koruma mekanizmasıdır ve olağandır. Bu gibi durumlarda bir sağlık kuruluşuna başvurmanız hayati önem taşır.
Mide bulantısı neden olur? sorusunun cevabı her hasta için değiştiğinden, tedavi yöntemleri de farklılık gösterir. Bu konuda en kapsamlı bilgiyi Mide Bulantısı Nasıl Geçer? başlıklı içeriğimizde bulabilirsiniz.
Tercihlerinizi ve tekrar ziyaretlerinizi hatırlayarak size en alakalı deneyimi sunmak için web sitemizde çerezler kullanıyoruz. “Tümünü kabul et” seçeneğine tıklayarak tüm çerezlerin kullanımına izin vermiş olursunuz. Ancak, kontrollü bir izin vermek için "Çerez Ayarları"nı ziyaret edebilirsiniz.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
Cookie
Duration
Description
cookielawinfo-checkbox-analytics
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional
11 months
The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
viewed_cookie_policy
11 months
The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.